Als mens willen we ons graag goed voelen. Dat is een vanzelfsprekendheid waar natuurlijk in principe niks mis mee is, maar onbewust zijn we altijd op zoek naar het groenere gras. Dat wat we nog niet hebben, willen we graag en wat we wél al hebben is vaak niet goed genoeg..
Dit wordt ook wel de ‘discrepantiemonitor’ genoemd; er bestaat namelijk altijd wel een verschil tussen hoe het is, en hoe we denken dat het zou moeten zijn. Onbewust screenen we de huidige situatie en verlangen we naar meer of anders of beter. Of willen we weg van het ongemak dat aanwezig is.
Als je langdurig onder druk staat ga je je op termijn steeds minder ‘goed’ voelen, en op een gegeven moment ontstaan er fysieke en emotionele klachten. Zeker als er sprake is van chronische stressklachten is het goed om dit mechanisme eens nader onder de loep te leggen.
Als we ons niet goed voelen zijn we vaak geneigd om in allerlei gewoontes te vervallen die ons op korte termijn beter laten voelen.
Chocolade als ontspanning?
Bijvoorbeeld: vaker iets lekkers in je mond stoppen dan goed voor je is, een extra glaasje wijn drinken, omdat dit ontspant; dingen kopen die je eigenlijk echt niet nodig hebt, of meer gaan roken.
Op korte termijn werken deze coping strategieën als een bliksemafleider. Je hoeft even niet stil te staan bij je ontevredenheid of onrust, je onzekerheid, je frustratie, je verdriet of angst. Op korte termijn is je doel bereikt; je voelt je even iets lekkerder. Echter, op de lange termijn, zullen deze bliksemafleiders juist bijdragen aan het vergroten van het probleem.
Om wél op een goede manier te leren omgaan met emoties moet je je emoties eerst leren voelen.
Waarom is ‘leren om goed te voelen’ een adequater mechanisme dan de korte termijn acties, waarin we zo vaak terecht komen?
Als je leert om goed te voelen houdt dat in dat je je vaker bewust bent van je behoeftes:
Ben ik moe?
Heb ik honger?
Een belangrijk gevolg hiervan is dat je dan op tijd kunt voldoen aan deze behoeftes en dus leert om goed voor jezelf te zorgen.
Maar je wordt je ook bewust van je stemming!
Voel ik me blij, verdrietig, boos, of angstig ?
Het voelen en toelaten van gevoelens is een belangrijke vaardigheid in het bevorderen van mentale gezondheid. Vaak staat dit in directe verbinding met het energieniveau dat we ervaren! Hoe dit werkt zal ik je proberen uit te leggen.
Piekeren als oplossing tegen niet hoeven voelen.
Het vechten tegen boosheid, verdriet of angst maakt dat ons stress systeem letterlijk aan gaat staan. We proberen ons eruit te denken, en dit denken gaat over in piekeren. Eventjes helpt dit wel, want als je piekert dan voel je niet. Je zit helemaal in je hoofd. Maar als snel kom je in een neerwaartse spiraal terecht.
Veelvuldig piekeren en denken aan lastige zaken heeft consequenties voor je sympathische zenuwstelsel. Het sympathische zenuwstelsel is de werk-/actiemodus van je lichaam en brein. Als dit te vaak aanstaat, word je moe en raak je uitgeput.
Het lichaam in verzet
De lichamelijke reactie van vechten tegen onaangename emoties laat zich zien in het je zelf schrap zetten tegen de emotie. Je spieren gaan letterlijk in verzet. Dit verhoogt de algehele spierspanning. Je gaat ongemerkt wat sneller ademen en er ontstaan allerlei biochemische verandering op cel niveau die ervoor zorgen dat de energie huishouding van slag raakt. En ja, je raadt het al; dit gaat ten koste van je energie niveau..
Gevoelens laten zich niet wegdenken. Gevoelens kun je ook niet wegduwen.
Net zoals een bal die je onder water probeert te houden. Het kost je energie en als je loslaat, popt ie op en staat ie weer voor je neus.
Gevoelens willen eigenlijk gewoon even gevoeld worden.
Lange termijn gevolgen van leren voelen:
Als je beter leert je gevoelens te (h)erkennen en je behoeftes aan te voelen, wordt het uiteindelijk makkelijker om chronische stress te reduceren. Het bewust worden van de strategieën die we onbewust inzetten rondom moeilijke emoties is hierin een eerste stap. Vervolgens kun je gaan werken aan een gezonde en duurzame manier om beter om te gaan met je emoties en behoeftes. Uiteindelijk zal dit ook je energieniveau ten goede komen!
Mindfulness zweverig? nee hoor echt niet
Mindfulness is een mooie methode die handvatten geeft in het ontrafelen van coping strategieën (dit is een sjiek woord voor omgaan met moeilijke zaken).
Mindfulness leert je hoe je om kunt gaan met gevoelens waar je liever je rug naar toe keert. Je ontdekt dat het misschien wel mee kan vallen om ruimte te maken voor kleine en grote varianten van verdriet, boosheid en angst.
Het biedt concrete toepassingsvormen in het dealen met chronische mentale en lichamelijke klachten. Ik gebruik mindfulness dagelijks in mijn werk in de begeleiding van mensen die te maken hebben met chronische pijn, chronische stress, vermoeidheid, chronische hyperventilatie. Wil je meer lezen over mindfulness? Klik dan hier.